Więcej „my” niż „ja” dla pokojowej przyszłości – 28. Międzynarodowy Kongres Renovabis zakończył obrady

W niemieckiej Fryzyndze zakończyły się 12 września dwudniowe obrady 28. Międzynarodowego Kongresu Renovabis. Przebiegały one pod hasłem „Mieć misję – dawać wiarygodne świadectwo. Stosunek do sekularyzacji i obojętności religijnej w Europie”. Aby zapewnić pokojową przyszłość, potrzebne jest więcej „my” niż „ja”, wynikało z dyskusji. Dotyczy to również Kościołów i religii.

W obliczu licznych wojen świat pilnie potrzebuje wstrząsu etycznego, duchowego i politycznego, podkreślił w ostatnim dniu obrad abp Vincenzo Paglia. Prezes Papieskiej Akademii Życia przekonywał, że aby móc stawić czoła wyzwaniom, należy pokonać prymat „ja”. Celem musi być powszechne braterstwo, w którym na centralnym miejscu znajdzie się znów solidarność.

Włoski arcybiskup podkreślił, że odkrycie jednostki jako podmiotu odpowiedzialnego za własne decyzje jest osiągnięciem nowoczesności, które należy zachować. Jednak na skutek silnej indywidualizacji została utracona równowaga w społeczeństwach. Zaraził się tym także Kościół.

Abp Paglia wezwał chrześcijan do pracy na rzecz wizji powszechnego braterstwa. Nie chodzi przy tym o liczbę, ale o moc. Jako orientację powinny służyć dwie encykliki papieża Franciszka: „Laudato si’” oraz „Fratelli tutti”. Papież wskazuje w nich, że wszystkie narody żyją w jednym domu, o który muszą dbać. W duchu chrześcijaństwa objęci są wszyscy, bez względu na to, do jakiej kultury przynależą, czy są mężczyznami, czy kobietami, wierzącymi czy niewierzącymi. „Wszyscy jesteśmy wezwani do nowego sojuszu, aby stworzyć świat, który będzie dla wszystkich domem w pokoju”.

Jednocześnie abp Paglia zaapelował do Kościołów o kultywowanie dialogu ekumenicznego i dialogu międzyreligijnego z judaizmem i islamem. Podkreślił, że przede wszystkim należy szukać tego, co łączy, a potem tego, co dzieli. Chodzi o to, żeby się nawzajem zachęcać – każdy ze swoją tożsamością – do wzajemnego ubogacania się. Arcybiskup jest członkiem-założycielem Wspólnoty Sant’Egidio. Ruch świecki, który powstał w Rzymie w 1968 roku, poświęca się pracy charytatywnej, dyplomacji w strefach ogarniętych wojną domową oraz dialogowi między religiami.

Zamykając dwudniowe obrady kongresu dyrektor zarządzający Renovabis, Thomas Schwartz, podziękował wszystkim uczestnikom za ich udział. W debatach podnoszono także krytykę Kościoła i jego konstytucji. Schwartz tłumaczył, że pytania, które bolą, są szczególnie ważne i prowadzą w przyszłość, gdyż sprawiają, że należy o nich myśleć, szukać rozwiązań. I to jest działanie Ducha Świętego. Dialog jest częścią DNA organizacji pomocowej. Wyrażanie uznania i słuchanie, bez konieczności natychmiastowego mówienia „tak”, umożliwia udaną rozmowę bez konieczności wspólnej odpowiedzi.

Tegoroczny kongres przebiegał pod znakiem obchodzonego przez diecezję i miasto jubileuszu „1300 lat św. Korbiniana we Fryzyndze”. Przekaz mówi, że św. Korbinian przybył do Fryzyngi w 724 roku jako papieski misjonarz i pracował na terenie późniejszej diecezji o tej samej nazwie, z której wyłoniła się dzisiejsza archidiecezja Monachium i Fryzyngi. Początkowo był pustelnikiem, a następnie dawał świadectwo wiary chrześcijańskiej jako misjonarz. Zainspirowany postacią tego świętego, kongres Renovabis w centrum obrad postawił analizę sytuacji i pytanie, w jaki sposób Kościół może poradzić sobie z sekularyzacją i obojętnością religijną, szerzącą się w dużej części Europy. Zasadniczo wszyscy ludzie chcą wieść udane życie, jednak dla wielu jest to oczywiście możliwe również bez odniesienia do siły wyższej. Według organizatorów , w kongresie, który po siedmiu latach powrócił do Fryzyngi, wzięło udział 220 osób z 26 krajów. Przez ostatnich siedem lat kongresy dzieła solidarności katolików niemieckich z Europą Wschodnią odbywały się w Monachium, gdyż siedziba Renovabis na wzgórzu katedralnym we Fryzyndze została poddana gruntownym pracom remontowym.

Renovabis, najmłodsze katolickie dzieło pomocy w Niemczech, powołał do życia w 1993 roku tamtejszy episkopat z inicjatywy Centralnego Komitetu Katolików Niemieckich. Swoją nazwę wywodzi od słów Psalmu 104: „Emitte spiritum tuum… et rebovabis faciem terrae” (Ześlij swego Ducha… i odnowisz oblicze ziemi; Ps 104, 30).

Renovabis działa aktywnie w byłych krajach komunistycznych. Od 1993 roku wsparło prawie 26 tys. projektów kwotą ponad 842 mln euro. Pieniądze na te cele pochodzą głównie ze zbiórek do puszek w całych Niemczech w ramach tzw. akcji zielonoświątkowej, a także z darowizn i środków rządowych. W 2022 roku dzieło odnotowało najwyższą w swojej historii kwotę zebranych pieniędzy – w sumie 14,9 mln euro.

Dotychczas wsparcie koncentrowało się na projektach kościelnych i obywatelskich, takich jak budowa szkół i domów parafialnych. Od początku rosyjskiej agresji Renovabis udziela również pomocy doraźnej na Ukrainie. Wspierane są m.in. dystrybucja żywności i awaryjnych generatorów prądu, a także opieka i wsparcie dla ukraińskich ofiar wojny oraz uchodźców na Ukrainie i poza jej granicami, czy opieka psychologiczna dla dzieci z traumami wojennymi. Ogólna suma pomocy doraźnej to ponad 30 mln euro.

Oprócz działalności pomocowej, od 1997 roku Renovabis organizuje co roku kongresy międzynarodowe w celu wymiany informacji i dyskusji nad ważnymi zjawiskami w Kościele i społeczeństwach Europy Środkowej i Wschodniej oraz podejmowania tematów mających znaczenie dla całego kontynentu. Coroczne Międzynarodowe Kongresy Renovabis stały się trwałą instytucją mającą na celu promowanie „intelektualnego otwarcia na Wschód”.

Ostatnie dwa kongresy odbyły się w nietypowym systemie z powodu pandemii koronawirusa. 24. Kongres we wrześniu 2020 roku obradował po raz pierwszy wyłącznie online. Jego przewodnim tematem był „Covid-19: nowe wyzwanie dla Kościoła i społeczeństwa na Wschodzie i Zachodzie Europy”. Jubileuszowy, 25. Kongres organizacji w dniach 15-16 września 2021 roku w Berlinie przebiegał w systemie hybrydowym pod hasłem „Wszyscy będą jedno. Ekumenizm w Europie Środkowo-Wschodniej – zadanie i ubogacenie”. Ubiegłoroczny kongres w Monachium odbył się pod hasłem: „Wolność, mam na myśli… Europa między przebudzeniem, rozczarowaniem i zagrożeniem”.