Większość francuskich biskupów pomagała Żydom w czasie II wojny światowej

Co najmniej 57 spośród ówczesnych 80 biskupów francuskich pomagało ratować Żydów w czasie II wojny światowej. Wynika to z badań francusko-izraelskiej historyczki Limore Yagil, pracującej na paryskiej Sorbonie. Jej artykuł „Pius XII, Kościół francuski i ratowanie Żydów (1940-44)” ukazał się we włoskim piśmie „Nuova Storia Contemporanea”.

Yagil zaznacza, że choć Francja była „okupowana przez nazistów”, to tamtejsza „wspólnota żydowska w większości przeżyła Holokaust”. Francuscy biskupi, zgromadzenia zakonne i księża „w olbrzymim stopniu się do tego przyczynili”. Jej zdaniem „wierność reżimowi Vichy [prohitlerowskim władzom Francji – KAI] nie była synonimem niemożności ratowania Żydów”.

Korzystając z archiwów kościelnych Yagil ustaliła, że wśród 57 biskupów ratujących Żydów, tylko sześciu odpowiedziało publicznie na prośby o pomoc. Podkreśliła, że większość hierarchów znała osobiście Piusa XII z czasów, gdy w latach 30. był sekretarzem stanu Stolicy Apostolskiej. W czasie wojny Stolica Apostolska wysyłała znaczne sumy pieniędzy przeznaczone na ratowanie Żydów i innych uciekinierów internowanych we Francji. Również wypowiedzi Piusa XII, szeroko upowszechniane we Francji, zachęcały katolików do pomocy Żydom i innym jej potrzebującym, wskazała badaczka.

– Pius XII był bardzo bliski francuskiej wspólnocie katolickiej i wspierał bez zastrzeżeń jej działalność pomocową wobec Żydów. Aby zrozumieć znaczną działalność, jaką francuscy duchowni katoliccy rozwinęli dla ratowania Żydów, trzeba wziąć pod uwagę również kontakty, jakie mieli z Watykanem i z biurem zajmującym się ratowaniem Żydów za pontyfikatu Piusa XII – podkreśla Yagil.

Według większości historyków około jedna czwarta francuskich Żydów została deportowana do obozów koncentracyjnych w czasie niemieckiej okupacji Francji w czasie II wojny światowej (76 tys. spośród 320 tys. mieszkających w tym kraju).

Wśród osób, którym przyznano tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata jest dwóch francuskich kardynałów (Pierre Gerlier z Lyonu i Jules Saliège z Tuluzy), pięciu biskupów (Pierre-Marie Théas z Montauban, Paul Rémond z Nicei, Gabriel Piguet z Clermont, Louis de Courrèges d’Ustou z Tuluzy, Jean Delay z Marsylii) oraz dwóch księży, którzy biskupami zostali już po wojnie (Pierre-Marie Puech z Albi i Daniel Pézeril z Paryża).