Zmarł kard. Toppo – pierwszy całkowicie tubylczy purpurat azjatycki

W wieku 84 lat zmarł 4 października w prowadzonym przez Kościół katolicki Szpitalu Constant Lievenz i Centrum Badawczym w Rańći w stanie Dźharkhand kard. Telesphore Placidus Toppo, metropolia senior archidiecezji Rańći. Był on pierwszym kardynałem wywodzącym się z narodu tubylczego w Indiach i w całej Azji. Przyczyną zgonu były trwające już wiele miesięcy problemy zdrowotne, związane z podeszłym wiekiem. Po jego śmierci Kolegium Kardynalskie liczy 241 członków, z których 136 ma prawo udziału w przyszłym konklawe.

Telesphore Placidus Toppo urodził się 15 października 1939 w małym miasteczku Dźhargaon jako ósme z 10 dzieci rodziny chrześcijańskich rolników z plemienia Kurukh w stanie Dźharkhand we wschodnich Indiach, liczącego niespełna 4 mln członków. Toppo jest jednym z ponad 40 najbardziej znaczących rodów tego plemienia, a jego nazwisko znaczy „dzięcioł”.

Pod wpływem jezuitów belgijskich, którzy w owym czasie posługiwali w jego stronach ojczystych, po ukończeniu szkoły podstawowej i średniej na miejscu, przyszły kardynał ukończył kolegium św. Franciszka Ksawerego w Rańći, a następnie na tamtejszym uniwersytecie uzyskał dyplom z historii i w Kolegium św. Alberta ukończył studia filozoficzne. Później na Papieskim Uniwersytecie Urbanianum w Rzymie ukończył teologię.

Święcenia kapłańskie przyjął 8 maja 1969 w Bazylei, po czym po powrocie do kraju pracował jako nauczyciel i wicedydrektor Szkoły Wyższej im. św. Józefa w Torpa a w 1976 został rektorem swego dawnego seminarium w Rańći. Założył też szkołę dla kandydatów do kapłaństwa z plemienia Munda.

8 czerwca 1978 św. Paweł VI mianował go biskupem diecezji Dumka. Sakrę nominat przyjął 7 października tegoż roku. 8 listopada 1984 św. Jan Paweł II mianował go arcybiskupem koadiutorem Rańći, a pełne rządy w tej archidiecezji objął 7 sierpnia 1985 r. Jako arcybiskup wielokrotnie uczestniczył w sesjach Synodu Biskupów w Watykanie, w tym w sesji specjalnej poświęconej Kościołowi azjatyckiemu wiosną 1998. Jan Paweł II mianował go prezydentem-delegatem XI sesji zwyczajnej Synodu w październiku 2005 r. W 1986 podejmował w Rańći Jana Pawła II a w 1994 św. Matkę Teresę z Kalkuty. Był członkiem nieformalnej grupy Biskupów-Przyjaciół Ruchu Focolari.

W latach 2002-2005 i ponownie w latach 2011-2013 był przewodniczącym Konferenji Biskupów Katolickich Indii (łacińskich; CCBI), a w latach 2004-08 stał na czele Konferencji Katolickich Biskupów Indii (CBCI), obejmującej cały episkopat tego kraju, a więc nie tylko „łacinników”, ale także biskupów katolickich Kościołów wschodnich: syromalbarskiego i syromalankarskiego.

Na konsystorzu 21 października 2003 św. Jan Paweł II włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego jako pierwszego członka ludu tubylczego (plemiennego) nie tylko w Indiach, ale w ogóle w Azji. Wchodził w skład komisji kardynalskiej sprawującej nadzór nad Instytutem Dzieł Religijnych (tzw. „bankiem watykańskim”). Uczestniczył w konklawe w kwietniu 2005 i w marcu 2013 roku, które wybrały Benedykta XVI a następnie Franciszka. 24 czerwca 2018 ustąpił z urzędów arcybiskupa metropolity Rańći.

We wspomnieniu pośmiertnym archidiecezja Rańći określiła swego byłego arcypasterza jako „osobę rozlicznych zalet, częściowo wrodzonych, częściowo nabytych dzięki samozaparciu i wnikliwej spostrzegawczości”. Był uporządkowany, uczciwy, pełen pokory, prostoty, uprzejmości, był odważny i budził zaufanie, był człowiekiem modlitwy i głębokiej wiary, wielkim czcicielem kultu eucharystycznego. Ufał Chrystusowi i pozostawał w niezachwianej jedności z Kościołem powszechnym.

Obecnie Kolegium Kardynalskie liczy 241 członków, w tym 132 uprawnionych do udziału w konklawe, z których 9 mianował św. Jan Paweł II, 29 – Benedykt XVI i 98 – Franciszek; a wśród 105 purpuratów, niebędących elektorami, 37 powołał do Kolegium papież-Polak, 35 – jego następca i 33 – Franciszek.

Najstarszymi wiekowo kardynałami są obecnie Angolczyk Alexandre do Nascimento (1 III 1925), Argentyńczyk poch. chorwackiego Estanislao Esteban Karlic (7 II 1926) i Ugandyjczyk Emmanuel Wamala (15 XII 1926), najmłodszymi zaś Włoch posługujący w Mongolii Giorgio Marengo, ur. 7 VI 1974, Portugalczyk Américo Manuel Alves Aguiar (12 XII 1973) i Francusz François-Xavier Bustillo OFMConv (23 XI 1968). Najdłuższy staż w Kolegium mają obecnie trzej kardynałowie: Michael Michai Kitbunchu z Tajlandii, Alexandre do Nascimento z Angoli i Thomas Stafford Williams z Nowej Zelandii, mianowani 2 lutego 1983.