Zmarł o. Gustavo Gutiérrez OP

W wtorek 22 października w wieku 96 lat zmarł w Limie peruwiański teolog o. Gustavo Gutiérrez OP, jeden z głównych twórców teologii wyzwolenia. Autor m.in. dzieła Teologia wyzwolenia. Historia, polityka i zbawienie (1971).

Gustavo Gutiérrez urodził się 8 czerwca 1928 w ubogiej rodzinie w Limie, ale jego osobiste życie po ukończeniu szkoły rozpoczęło się w Europie: studiował medycynę, sztukę, filozofię, psychologię w Lyonie, Louvain, Rzymie i Paryżu, a następnie także teologię, ponieważ stopniowo dojrzewało w nim powołanie kapłańskie. Po przyjęciu święceń kapłańskich w 1959 i po studiach teologicznych w Belgii i Francji podjął posługę duszpasterską w ubogich dzielnicach stolicy Peru . Jednocześnie wykładał na tamtejszym Papieskim Uniwersytecie Katolickim.

W lipcu 1968 w Chimbote wygłosił wykład „Ku teologii wyzwolenia”, a kilka tygodni później został doradcą teologicznym na II zgromadzeniu ogólnym Latynoamerykańskiej Konferencji Biskupiej (CELAM) w kolubmijskim Medellinie, które wskazało kierunki recepcji Soboru Watykańskiego II w Ameryce Łacińskiej. W 1975 r. w Limie założył ośrodek refleksji teologicznej Instytut im. Bartłomieja de Las Casas, którego pracami kierował. Wykładał na uniwersytetach w wielu krajach, m.in. w USA i we Włoszech. Jednakże doktorat z teologii uzyskał dopiero w 1985 r. w Instytucie Katolickim w Lyonie na podstawie całości swego dorobku naukowego. W 1992 r. wstąpił do zakonu dominikanów. Przez kilka lat mieszkał we Francji.

Pomimo wielu profesur gościnnych i ponad 20 doktoratów honoris causa na całym świecie Gutiérrez zawsze wracał do swojego rodzinnego miasta, mieszkał w jego ubogich dzielnicach, które odpowiadały jego skromnemu stylowi życia i gdzie czuł się jak w domu. Jego praca naukowa szła w parze z byciem blisko zwykłych ludzi. Oprócz prowadzenia badań naukowych lubił przebywać z mieszkańcami slumsów. W jego ujęciu niego teologia pochodzi „z serca Kościoła”, ale jednocześnie zawsze musi być „odpowiedzią na rzeczywistość społeczną”. „Jak powiedzieć ubogim «Bóg cię kocha»? Jest to najważniejsze pytanie dla naszego dzisiejszego świata. Odpowiedź na nie jest niemożliwa. Ale odpowiedź wymaga życia z ubogimi, stania się jednym z nich” – uważał peruwiański dominikanin.

W przeciwieństwie do innych znanych teologów wyzwolenia, zwłaszcza Brazylijczyka Leonardo Boffa, Gutiérrez nigdy nie popadł w poważniejszy konflikt z Watykanem, choć jego dzieła również były przedmiotem dyskusji w Stolicy Apostolskiej. Przez wiele lat łączyła go przyjaźń z kard. Gerhardem Müllerem, byłym prefektem Kongregacji Nauki Wiary.