Ks. Józef Kloch: pandemia pokazała rolę Internetu we wspólnocie Kościoła

Pandemia uświadomiła wiernym i duszpasterzom rolę Internetu we wspólnocie Kościoła – zauważa ks. dr hab. Józef Kloch, profesor UKSW z Instytutu Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa. W odpowiedzi na ankietę KAI o Kościele w Polsce wobec epidemii koronawirusa zauważa z satysfakcją, że Episkopat zatwierdził wprowadzenie przedmiotu „edukacja medialna” do programu kształcenia w seminariach.

Publikujemy odpowiedź ks. dr hab. Józefa Klocha na ankietę KAI:

1. Czy epidemia COVID-19 uświadomiła jakąś prawdę o Kościele w Polsce? Czy ten obraz skłania do zadowolenia czy raczej niepokoju?

– Pandemia uświadomiła wiernym i duszpasterzom rolę Internetu we wspólnocie Kościoła. Sieć stała się głównym nurtem komunikacji, także z parafianami. Mało tego – dzięki transmisjom Mszy św. i nabożeństw wierni mogli zachować kontakt z elementami sacrum. Wielu proboszczów niemal natychmiast zareagowało na obostrzenia co do liczby osób na Eucharystii zakładając kamerę internetową w kościele. W ten sposób podtrzymywali także więzi we wspólnotach wiernych. Znam parafię w górach, z około 1800 wiernymi (diec. tarnowska, par. NMP w Woli Piskulinej), gdzie już od ponad roku emitowane są w Internecie wszystkie (sic!) Msze św. i nabożeństwa dla chorych i starszych. Dodatkowo w niedziele po każdej Eucharystii kilku świeckich szafarzy wyrusza z Komunią św. do tych, którzy przebywają w domach z racji wieku czy choroby.

Niepokoi zupełny brak transmisji z niektórych kościołów parafialnych i to w dużych miastach. Jednocześnie epidemia ujawniła potrzebę lepszej edukacji medialnej w seminariach duchownych oraz w czasie diecezjalnych spotkań duszpasterskich. Brakom w wiedzy co do np. zastosowań Internetu w duszpasterstwie winien zaradzić specjalny przedmiot, jaki ma być wprowadzony w całej Polsce w seminariach duchownych. Zajęcia pod nazwą „edukacja medialna” zostały zatwierdzone w nowym systemie kształcenia przez Konferencję Episkopatu Polski w ubiegłym roku.

2. Czy okres izolacji, związany nieuchronnie z przeżywaniem liturgii w domu, mógł wpłynąć na pogłębienie wiary i oczyszczenie jej z pewnych zbędnych elementów, czy grozi raczej oddaleniem, uśpieniem, skłonnością do pozostania na wygodnej kanapie?

– Wierni i duszpasterze przekonali się, ile znaczy wspólnota – kościelna, parafialna oraz w grupach duszpasterskich. Internet jest tylko narzędziem, znakomitym, ale tylko narzędziem. Nic nie zastąpi spotkań twarzą w twarz, dawania świadectwa, uczestniczenia w Mszy św. i nabożeństwach. Wierni boleśnie przeżywali niemożność osobistego udziału we Mszach św. i nabożeństwach, zwłaszcza w okresie Wielkiego Tygodnia. Gorliwi katolicy z wielką radością przyjęli poluzowanie rygorów co do obecności w kościele. Oni powrócą do uczestnictwa w Eucharystii. „Letni” katolicy – niekoniecznie, a jeśli, to zajmie im to według mnie trochę czasu.

3. Czy okres ten zaowocował jakimiś nowymi inicjatywami ewangelizacyjnymi, będącymi w Księdza polu widzenia?

– Okres pandemii zaowocował bardzo wieloma inicjatywami co do zjawiska Kościoła online. Nie tylko transmisjami Mszy św. i nabożeństw, ale także przy pomocy Internetu większą liczbą rekolekcji, organizowaniem pomocy osobom starszym i chorym, spotkaniami online grup modlitewnych, młodzieżowych, biblijnych, etc. Do Sieci zostały przeniesione diecezjalne i ogólnopolskie zjazdy, zloty i mityngi – m.in. lednicki.

Duszpasterze prowadzili katechezy z kościołów wyposażonych w kamery internetowe, uczyli religii, zakładali grupy na Facebooku dla kręgów biblijnych, społeczności ministrantów, itp. Do tygodników katolickich mających już wydania elektroniczne dołączyły te, które dotąd nie publikowały e-wersji. Szereg czasopism oferowało spore upusty na np. roczną prenumeratę w PDF – jak „Idziemy” czy „Niedziela”.

W czasie pandemii polscy katolicy nie zapominali o wsparciu finansowym parafii i organizacji dobroczynnych – w Sieci organizowane były zbiórki pieniędzy na te cele. Czasową inicjatywą, ale jednak także należy o niej wspomnieć, był zdalny system rezerwacji miejsc w ławkach – tak było w parafii św. Jana Kantego w Legionowie. Wielu katolików świeckich współpracowało w rozwiązaniach informatycznych i internetowych z duszpasterzami. Oby ci ostatni kontynuowali te kontakty i różne formy obecności Kościoła w Sieci. Naturalnie przy zachowaniu świadomości, że Internet jest tylko narzędziem, ale jednak genialną pomocą – nie tylko w czasach pandemii. Według mnie nadeszła nowa era Internetu w Kościele.

ks. dr hab. Józef Kloch